เรื่องเป้เดินทาง เป้เดินป่า ในตอนที่ 1 ผมเล่าถึงเป้ควรมีอะไรไปแล้ว มาถึงตอนที่ 2 นี้จะมาพูดถึงเรื่อง ขนาดความจุของเป้ กับ ประเภทของการใช้งาน กันครับ
เป้ขนาดเล็ก ที่มีขนาดความจุ 6 – 10 ลิตร (Small backpacks) หรือที่เราเรียกกันว่า เป้ขี่จักยาน เป้ประเภทนี้ขนาดที่เล็ก และน้ำหนักเบา เหมาะมากที่จะใช้สำหรับใส่ของใช้จุกจิกเล็ก ๆ น้อย ๆ หรือเป็นเป้สำหรับไว้ใส่ถุงน้ำ (hydration) ของนักขี่จักยาน นักวิ่ง หรือแม้แต่นักสกี มีความคล่องตัวสูง (ส่วนใหญ่จะขนาดไม่เกิน 10 ลิตร)
ข้อดี – ขนาดเล็ก น้ำหนักเบา คล่องตัว เหมาะกับเล่นกีฬา เด็กใช้ได้ ผู้ใหญ่ใช้ดี
ข้อจำกัด – ไม่เหมาะกับการจุของเยอะ ๆ หรือมีน้ำหนักมาก
ขนาดของ cycling backpack จะกระทัดรัดมาก
เป้ Daypack ขนาด 15 – 30 ลิตร ที่เรียกกันว่า เดย์แพ็ค Daypack เพราะด้วยขนาดที่ไม่เล็กไม่ใหญ่จนเกินไป เป็นได้ทั้งเป้เดินทางระยะสั้น ค้างคืน 1-2 วัน เป้ที่ใช้ในชีวิตประจำวัน สะพายไปเรียน ไปทำงาน บางรุ่นออกแบบให้สามารถใส่ laptop computer ได้โดยมีช่องแยกใส่ต่างหาก ถ้าไม่มีก็ต้องใส่ softcase ป้องกันการกระแทกไปอีกชั้น หลายยี่ห้อก็ออกแบบให้มีการใช้งานที่หลากหลาย มีช่องใส่ของแยกย่อย มีช่องสำหรับใส่ถุงน้ำ hydration มีที่เก็บหมวกกันน็อคของจักรยาน บางรุ่นก็มี rain cover ให้มาด้วย บางรุ่นก็เหมือนเอาเป้เดินป่ารุ่นใหญ่มาย่อส่วน มีช่องใส่ถุงนอน และสายรัดอุปกรณ์ภายนอกเหมือนกัน
ถึงแม้จะเป็นเป้เอนกประสงค์ แต่ยังมีข้อจำกัดเรื่องเรื่องความแข็งแรงของตัวเป้ เพราะไม่ได้ถูกออกแบบมาเพื่อการใช้งานแบบสมบุกสมบัน หรือรับน้ำหนักที่มากเกินไป การกระจายน้ำหนักและคุณภาพของซิปยังอยู่ในระดับพอใช้ได้เท่านั้น
เป้ขนาดกลาง (Medium Backpacks) ความจุระหว่าง 35 – 50 ลิตร เป้ขนาดนี้ออกแบบมาเพื่อการใช้งานที่เอนกประสงค์มากกว่าเป้ขนาดเล็ก หรือเป้ daypack ด้วยความจุที่มากกว่า รองรับน้ำหนักได้มาก มีการกระจายน้ำหนักที่ดีและโครงสร้างวัสดุที่แข็งแรงกว่า เหมาะสำหรับเป็นเป้เดินทางหลาย ๆ วัน เรียกว่าทุกฟั่งชั่นการใช้งานมีครบ
เป้ขนาดกลางนี้ยังสามารถสะพายขึ้นเครื่องบิน carry-on ได้โดยไม่ต้องทำการ check-in ความจุขนาด 35-50 ลิตรนี้สามารถใส่ได้ทั้งถุงนอน เต้นท์ได้อีกด้วย
ข้อดี – เหมาะมากกับการใส่สัมภาระเดินทาง 3-5 วัน ไม่ว่าจะเดินป่าระยะสั้น หรือเที่ยวเมือง และหิ้วขึ้นเครื่องบินได้เลย (ถ้าน้ำหนักไม่เกินกำหนดของสายการบิน) บางรุ่นมีช่องสำหรับใส่ laptop computer ขนาด 15.6 โดยเฉพาะ เป้ขนาดกลางนี้เรียกว่าได้รับความนิยมจากนักเดินทางมากที่สุดละครับ ด้วยสรีระคนไทย ที่ไม่ได้ตัวสูงใหญ่เหมือนคนแถบยุโรป การแบกน้ำหนักมากเกินไปนั้นย่อมไม่ดีแน่ ๆ
เป้ขนาดใหญ่ (Large Rucksacks) ความจุตั้งแต่ 60 ลิตรขึ้นไป มีขนาดที่ใหญ่ถึงใหญ่มาก มีความแข็งแรงของโครงสร้าง และเนื้อผ้าที่หนาทนทาน แต่ก็ต้องแลกมาด้วยน้ำหนักที่มากตามไป เป้ใหญ่ขนาดนี้มักเป็นที่นิยมของนักเดินป่า เพราะด้วยความจุและช่องใส่ของที่มีมากพอ รวมถึงระบบการกระจายน้ำหนักที่ดีมาก สายสะพายหนานุ่ม ระบบรองแผ่นหลังที่แนบสนิทไปกับตัวผู้ใช้ ช่องเสียบอุปกรณ์ต่าง ๆ มีครบเรียกว่า ใบเดียวเที่ยวได้รอบโลกเลย จะเป็นอาทิตย์ หรือเป็นเดือนก็ยังไหว เหมือนที่เรา ๆ เห็นชาวต่างชาติแต่ละคนแบกมาเที่ยวบ้านเรา ใบโต ๆ ทั้งนั้น แต่ละยี่ห้อจะออกแบบมาสำหรับ ผู้หญิง / ผู้ชาย โดยต่างกันเล็กน้อยในเรื่องสรีระ เช่นสายสะพาย และ hip belt ของเป้ทรงผู้หญิงจะมีความแคบและแนบลำตัวมากกว่าเป้ของผู้ชาย รวมถึงความยาวของแผ่นรองหลัง ที่สั้นกว่าแต่ปรับระดับได้เหมือนกัน
ก่อนซื้อก็ดูที่ป้าย tags ก่อน จะมีสัญลักษณ์บอกไว้ชัดเจน หรือจะมีชื่อรุ่นเรียกต่างหากไว้เลย ตัวอย่าง เป้ของ Osprey รุ่น Volt , Aether จะเป็นเป้ทรงผู้ชาย ส่วน Viva , Ariel จะเป็นเป้ทรงผู้หญิง